Streptokoke predstavljaju vrstu gram pozitivnih bakterija i svrstavaju se u grupu fakultativno anaerobnih bakterija.
Ono po čemu su streptokoke karakteristične, jeste njihov loptast oblik i sklonost ka grupisanju u takozvane niti ili lance.
Postoji više od deset različitih tipova streptokoka i ono što je u vezi te činjenice važno napomenuti, jeste da se svi tipovi streptokoke ne mogu definisati kao izazivači patogenih promena u organizmu. Naime, pojedini tipovi streptokoke, naseljavaju određene regije potpuno zdravog ljudskog kao i životinjskog organizma. Tako recimo rod streptokoka koji se stručno naziva Enterococcus ili fekalna streptokoka, naseljava crevnu floru i može se izolovati iz sadržaja fekalija kako kod ljudi, tako i kod životinja.
Međutim, postoje i rodovi streptokoke koji kada dođu u kontakt sa ljudskim organizmom, tačnije koji kada prodru u unutrašnjost ljudskog organizma postaju direktni izazivači nastanka i razvoja različitih oblika patogenih promena, koje se manifestuju kroz različite oblike infekcija.
Infekcije koje nastaju usled prisustva i delovanja streptokoka u organizmu, najčešće nastaju i razvijaju se u regiji grla, u regiji nosa i u regiji urinarnog trakta, mada isto tako, infekcije izazvane prisustvom i delovanjem streptokoka mogu nastati i mogu se razviti i na površini kože, kao i na površini sluzokože.
U nastavku teksta koji je pred vama, baziraćemo se na informacije koje se tiču streptokoknih infekcija u regiji grla, u regiji nosa i u regiji urinarnog trakta.
Streptokoke u grlu
Prisustvo streptokoka u regiji grla, može rezultirati nastankom i razvojem tri srodna, ali različita oblika streptokokne infekcije.
Naime, prisustvo streptokoke u regiji grla, može izazvati nastanak i razvoj streptokokne upale ždrela koja se stručno naziva streptokokni faringitis, zatim nastanak i razvoj streptokokne upale krajnika (streptokokne angine) koja se stručno naziva streptokokni tonzilitis i nastanak i razvoj šarlaha.
Svaki od pomenuta tri oblika streptokokne infekcije, nastaje i razvija se najćešće u periodu od tri do pet dana, od trenutka prodiranja bakterija streptokoka u regiju grla.
Međutim, ukoliko se streptokoke nađu u regiji grla osobe koja ima oslabljen imunitet, infekcija se može razviti i brže, to jest već nakon jednog ili dva dana od trenutka prodiranja ove vrste bakterija u regiju grla.
Pravovremeno prepoznavanje i lečenje bilo kog oblika streptokokne infekcije koja je izražena u grlu, izuzetno je važno, jer se u protivnom, ova naizgled bezazlena vrsta bakterije može pretvoriti u uzrok nastanka reumatske groznice, koja dalje može dovesti do upale zglobova, kao i do pojave zdravstvenih komplikacija koje zahvataju površinu srčanih zalizaka.
Osim reumatske groznice, nelečene streptokokne infekcije koje su izražene u regiji grla mogu dovesti i do nastanka upale bubrega.
Kako bi se nastanak upravo navedenih zdravstvenih komplikacija izbegao, potrebno je pre svega na vreme naučiti kako prepoznati simptome prisustva streptokoke u grlu.
Streptokoke u grlu – simptomi
Simptome koji svojim manifestovanjem ukazuju na prisustvo streptokokne infekcije u regiji grla, na svu sreću se veoma lako i nepogrešivo prepoznaju.
Pritom, takvi simptomi se u određenoj meri mogu razlikovati u zavisnosti od konkretne vrste streptokokne infekcije.
Drugim rečima, simptomi streptokokne upale ždrela (streptokoknog faringitisa) u određenoj meri se razikuju u odnosu na simptome streptokokne upale krajnika (streptokokne angine ili streptokoknog tonzilitisa) ili u odnosu na simptome šarlaha.
Zato, pojedinačno ćemo vam predstaviti simptome svakog od mogućih oblika streptokoknih infekcija grla.
Simptomi streptokokne upale ždrela:
– Prisustvo bola u regiji grla koji nastaje prilikom gutanja,
– Izraženost crvenila u regiji grla,
– Izraženost delimičnog ili potpunog odsustva čula ukusa,
– Izraženost osećaja suvoće u ustima,
– Izraženost povišene telesne temperature (temperatura je najčešće blago povišena i retko prelazi 38 stepeni),
– Pojava smanjenog apetita,
– Pojava malaksalosti čitavog organizma,
– Prisustvo pojačane potrebe za spavanjem,
– Prisustvo glavobolje koja je najčešće izražena u regiji slepočnica i koja se pojačava onda kada pokušate da pogledate u stranu.
Simptomi streptokokne angine:
Simptomi streptokokne angine, podrazumevaju doslovno sve prethodno navedene simptome koji su karakteristični za prisustvo streptokokne upale ždrela, s tim da se ovog puta manifestuju kroz jači intenzitet.
Naime, u slučaju prisustva streptokokne angine, simptom koji se odnosi recimo na izraženost povišene telesne temperature, manifestuje se tako da telesna temperatura često prelazi i 39 stepeni.
Takođe, u prisustvu streptokokne angine, dolazi i do manifestacije određenih drugih simptoma koji nisu karakteristični za streptokoknu upalu ždrela.
Reč je o sledećim simptomima:
– Krajnici postaju otečeni i vizuelno primetno uvećani,
– Na površini krajnika, mogu se uočiti beli tragovi u obliku nepravilnih tački različitih dimenzija ili u obliku krivudavih linija takođe različitih dimenzija (manifestacija ovog simptoma nije obavezna i ukoliko se javi, tada se konstatuje prisustvo gnojave angine),
– Prilikom gutanja hrane i prilikom gutanja vode, javlja se izuzetno neprijatan osećaj u grlu koji je najčešće praćen bolom,
– Izraženost mučnine koja je veoma često praćena povraćanjem,
– Izraženost karakteristično neprijatnog zadaha,
– Izraženost uvećanih limfnih čvorova na vratu (Izraženost ovog simptoma, ne mora biti vizuelno uočljiva, ali se može primetiti onda kada pacijent okrene glavu na stranu. Pri takvom položaju glave, na bočnoj strani vrata, tačno na sredini, može se napipati, a često i jasno uočiti uvećan limfni čvor).
Simptomi šarlaha:
U početnoj fazi razvoja šarlaha, simptomi po kojima se ovaj oblik streptokoknog oboljenja može prepoznati doslovno su identični kao simptomi streptokokne angine. Međutim, nakon samo dva dana dolazi i do nastanka različitih drugih simptoma, koji su karakteristični isključivo za prisustvo šarlaha.
Evo o kojim konkretno simptomima je reč:
– Izraženost osipa koji se javlja na različitim delovima tela, a najčešće na površini jezika, ispod pazuha, na preponama i na donjem delu stomaka (ovaj oblik osipa je karakterističan po tome što je izrazito sitan, izrazito crven i gusto grupisan),
– Izraženost suvoće i hrapavosti kože u regijama koje su zahvaćene osipom,
– Izraženost intenzivnog crvenila koje se javlja u regiji obraza i koje je konstantno izraženo (tokom celog dana),
– Izraženost bledila koje je koncentrisano isključivo oko usana,
– Sedmog dana od dana pojave osipa, osip se naglo povlači, a regije kože koje su bile zahvaćene osipom počinju da se ljušte i da se perutaju.
Streptokoke u grlu – uzroci
Do svih gore navedenih i opisanih oblika streptokoknih infekcija koje mogu nastati i koje se mogu razviti u regiji grla, dovodi isti uzrok, a to je infekcija streptokokus piogenes (Streptococus pyogenes) tipom streptokoke. Ovaj tip streptokoke, može biti izražen kroz dve forme i to kao Beta-hemolitički streptokok grupe A i kao Beta-hemolitički streptokok grupe B.
Ukoliko dođe do infekcije streptokokus piogenes tipom streptokoke koja je izražena kao Beta-hemolitički streptokok grupe A, tada dolazi do nastanka i do razvoja šarlaha, a ukoliko dođe do infekcije streptokokus piogenes tipom streptokoke koja je izražena kao Beta-hemolitički streptokok grupe B, tada dolazi do nastanka i do razvoja streptokokne upale ždrela ili do nastanka i do razvoja streptokokne angine.
Streptokoke u grlu – prenošenje
Streptokoka, koja je direktan uzročnik nastanka i razvoja streptokoknih infekcija, izuzetno lako se može preneti sa zaražene osobe na zdravu osobu i to na više međusobno različitih načina.
Konkretnije, streptokoka ima izuzetno razvijenu sposobnost opstanka u vazduhu, tako da se može preneti prilikom boravka u zatvorenom prostoru u kojem paralelno, to jest istovremeno boravi i zaražena osoba.
Takav vid prenošenja streptokoke, naziva se kapljično prenošenje, jer da bi vazduh bio zaražen streptokokom, potrebno je da se u njemu nalaze mikrokapljice koje sadrže streptokoku, a koje su nastale usled kašljanja ili usled kijanja zaražene osobe.
Osim kapljičnim putem, streptokoka se takođe može preneti i kontaktnim putem.
Kontaktni put prenošenja streptokoke, može biti definisan kao direktan i kao indirektan.
Direktan kontaktni put prenošenja streptokoke, podrazumeva ostvarivanje direktnog kontakta između osobe koja je zdrava i osobe koja je zaražena streptokokom (direktan kontakt može podrazumevati poljubac ili rukovanje.
Pritom, da bi se streptokoka prenela rukovanjem, potrebno je da osoba koja je zaražena streptokokom nema dovoljno čiste ruke, to jest da je prethodno recimo kašljala ili kijala u ruke).
Indirektan kontaktni put prenošenja streptokoke, podrazumeva kontakt sa predmetima koje je prethodno koristila osoba koja je zaražena streptokokom (konkretno, pod takvim predmetima, uglavnom se podrazumevaju predmeti koji su namenjeni za ličnu upotrebu, kao što su čaša, viljuška, kašika, četkica za zube, peškir i slično).
Streptokoke u grlu – lečenje
Pre započinjanja lečenja bilo kog oblika streptokokne infekcije koja je izražena u regiji grla potrebno je prvenstveno posetiti lekara i obaviti odgovarajući pregled i laboratorijsku analizu koja podrazumeva mikrobiološko ispitivanje uzorka brisa koji je uzet iz grla.
Razlog takve potrebe, ogleda se u nameri da se dođe do jasnog i pouzdanog otkrivanja uzroka infekcije.
Naime, simptomi streptokokne upale ždrela, kao i simptomi streptokokne angine, na isti način i kroz isti intenzitet, mogu se manifestovati i u prisustvu brojnih oblika virusnih infekcija koje takođe zahvataju regiju grla, a koje pritom nisu povezane sa streptokokama i koje samim tim ne mogu da se leče na isti način kao i streptokokne infekcije.
Tek nakon što rezultati odgovarajuće mikrobiološke analize uzorka odgovarajućeg brisa potvrde da je zaista reč o prisustvu streptokokne infekcije, može se pristupiti lečenju takve infekcije.
Svi oblici streptokoknih infekcija koje mogu biti izražene u regiji grla leče se primenom antibiotika.
Najčešće, pristupa se primeni sledećih vrsta antibiotika: “Amoksicilin”, “Klindamicin”, “Penicilin”, “Cefaleksin”, “Klaritromicin” i “Azitromicin”.
Upravo navedene vrste antibiotika, mogu se koristiti ne samo u okviru lečenja streptokoknih infekcija grla, već i u okviru lečenja svih drugih oblika streptokoknih infekcija, kao što su streptokokne infekcije u nosu, streptokokne infekcije koje zahvataju urrinarni sistem ili streptokokne infekcije koje su izražene na koži.
Ukoliko je reč o streptokoknim infekcijama na koži, važno je napomenuti da one mogu biti izražene na različitim delovima kože, što znači da mogu nastati na ruci, na nozi, ali i na bilo kojim drugim delovima tela.
Takve vrste infekcija, pre nego što počnu da se leče antibioticima, zahtevaju odlazak kod lekara i podvrgavanje odgovarajućim pregledima i analizama.
Streptokoke u nosu
Streptokoke u nosu, pa samim tim i streptokokne infekcije nosa najčešće se javljaju u periodu detinjstva i to u najranijem uzrastu u kojem deca nemaju dovoljno razvijene higijenske navike.
Naime, u periodu najranijeg detinjstva, deca često dolaze u dodir sa različitim predmetima koji nisu uvek besprekorno čisti i na čijoj površini se mogu nalaziti različite vrste patogenih bakterija, pa tako i streptokoke. Nakon što dođu u dodir sa takvim predmetima, pre nego što operu ruke, deca često stavljaju prstiće u nosić i na taj način direktno razvijaju rizik od streptokokne infekcije nosne sluznice.
Međutim, streptokokna infekcija nosne sluznice ili streptokokna infekcija nosa kako se češće naziva, može se razviti i kod odraslih osoba.
Streptokoke u nosu – simptomi
Kada dođe do nastanka i do razvoja streptokokne infekcije u nosu, takva infekcija se najlakše može prepoznati na osnovu sledećih simptoma:
– Dolazi do pojačanog stvaranja sekreta u nosu,
– Pojačano stvaranje sekreta u nosu direktno dovodi do curenja nosa,
– Curenje nosa, često se može smenjivati sa zapušenošću nosa,
– Sekret koji se oslobodi iz nosne sluznice, najčešće je gust i karakterističan je po žućkastoj do čak zelenkastoj nijansi,
– Sluznica nosa postaje osetljiva i nakon nekoliko dana izraženosti streptokokne infekcije u nosu, prilikom oslobađanja nosa od sekreta u sadržaju sekreta se mogu uočiti i tragovi sukrvice.
Streptokoke u nosu – uzroci
Streptokokne infekcije u nosu, u ogromnoj većini slučajeva su povezane sa streptokoknim infekcijama grla, tako da se jednim od uzroka nastanka streptokokne infekcije u nosu može smatrati prethodno ili paralelno izražena streptokokna infekcija grla.
Često, važi i obrnuto pravilo, pa se tako streptokokna infekcija grla može razviti iz paralelno ili prethodno izražene streptokokne infekcije nosa.
Navedena činjenica, dovodi do pouzdanog i sa medicinske strane potvrđenog i dokazanog zaključka da streptokoknu infekciju nosa izaziva isti tip streptokoke koji izaziva i streptokoknu infekciju grla. Dakle, reč je o streptokokus piogenes (Streptococus pyogenes) tipu streptokoke.
Streptokoke u nosu – prenošenje
U unutrašnjost nosa, tačnije na površinu nosne sluznice, streptokoke najčešće dospevaju posredstvom prljavih ruku.
Ipak, baš kao što je to slučaj i sa prenošenjem streptokokne infekcije grla i streptokokna infekcija nosa, može se preneti kapljično, tačnije udisanjem vazduha u kojem su sadržane mikrokapljice ispunjene streptokokom.
Streptokoke u nosu – lečenje
Streptokokne infekcije nosa, tačnije nosne sluznice, leče se na doslovno identičan način kao i streptokokne infekcije grla s tim da se u postupak lečenja može uključiti i upotreba fiziološkog rastvora koji se koristi za ispiranje nosne sluznice.
Pre započinjanja lečenja streptokokne infekcije nosne sluznice, potrebno je obaviti odgovarajući pregled i mikrobiološku analizu uzorka brisa iz nosa kako bi se došlo do pouzdanog saznanja da li je uzrok infekcije zaista streptokoka.
Streptokoke u urinu
Prisustvo streptokoka u urinu, predstavlja relativno često rasprostranjen uzrok nastanka i razvoja streptokoknih infekcija koje zahvataju urinarni trakt.
Riziku od nastanka i od razvoja takvih infekcija, nešto više su izložene žene, jer je njihov urinarni trakt osetljiviji nego što je to slučaj kod muškaraca, a osnovni razlog za to, ogleda se u činjenici da je mokraćna cev kod žena kraća nego kod muškaraca i da samim tim bakterije iz spoljašnje sredine mogu znatno lakše i brže dospeti u urinarni trakt i izazvati infekciju.
Streptokoke u urinu – simptomi
Ukoliko osoba u sadržaju urina ima streptokoke, takva činjenica se može prepoznati na osnovu manifestacije sledećih simptoma:
– Potreba za mokrenjem postaje znatno učestalija nego uobičajeno,
– Prilikom čina mokrenja dolazi do pojave peckanja, pa čak i do pojave bola u mokraćnom kanalu,
– Sadržaj mokraće ima neprijatan miris,
– Mokraća postaje mutna,
– Između dva pražnjenja bešike, može se javiti osećaj pritiska u donjem stomaku i osećaj bola u bešici,
– Sa razvojem infekcije, može doći do pojave povišene telesne temperature i do nastupanja malaksalosti čitavog organizma.
Streptokoke u urinu – uzroci
Uzroci koji dovode do pojave streptokoka u urinu su brojni i međusobno veoma različiti.
Konkretno, reč je o sledećim uzrocima:
– Neredovno ili nepravilno održavanje higijene intimne regije,
– Prekomerno održavanje higijene intimne regije (prekomerno održavanje higijene intimne regije, može narušiti normalnu Ph vrednost sluzokože i na taj način, sluzokoža može postati podložna uticaju različitih vrsta bakterija pa tako i streptokoka koje dalje mogu prodreti u urinarni trakt),
– Prisustvo kamena u bubregu (dokazano je da se kod osoba koje imaju kamen u bubregu znatno češće javljaju streptokoke u urinu nego što je to slučaj kod osoba koje nemaju kamen u bubregu),
– Prisustvo uvećane prostate,
– Izraženost poremećaja imunološke funkcije,
– Izraženost nedovoljnog konzumiranja tečnosti, a posebno vode.
Streptokoke u urinu – prenošenje
Streptokokne infekcije koje zahvataju urinarni sistem i koje su praćene prisustvom streptokoka u urinu, mogu se preneti na sledeće načine:
– Posredstvom upotrebe javnog toaleta,
– Posredstvom sedenja na ivici bazena,
– Posredstvom kupanja u bazenu (ukoliko se voda u bazenu neredovno ili nepravilno menja ili pročišćava),
– Posredstvom intimnog odnosa,
– Posredstvom upotrebe peškira koji je prethodno upotrebila inficirana osoba.
Streptokoke u urinu – lečenje
Streptokokne infekcije urinarnog trakta, koje podrazumevaju prisustvo streptokoka u urinu, leče se antibioticima, baš kao što je to slučaj i onda kada je reč o lečenju streptokonih infekcija grla ili o lečenju streptokoknih infekcija nosne sluznice.
Međutim, lečenju streptokoknih infekcija urinarnog sistema, značajno doprinosi i sprovođenje određenih dodatnih mera, kao što su pojačano konzumiranje vode, redovno i pravilno održavanje higijene intimne regije i redovno pražnjenje bešike.
Takođe, lečenje streptokoknih infekcija urinarnog trakta, može se sprovoditi prirodnim putem.
Lečenje prirodnim putem:
Lečenje streptokoknih infekcija prirodnim putem, sprovodi se kroz konzumiranje namirnica koje se opravdano i dokazano smatraju prirodnim antibioticima i koje u sebi sadrže elemente koji kada dospeju u organizam deluju tako što eliminišu različite vrste patogenih bakterija, pa tako i streptokoke.
Na listi takvih namirnica, nalaze se sledeće namirnice: beli luk, kurkuma, med i origano.
Pomenute vrste namirnica, potrebno je konzumirati što češće u toku izraženosti streptokokne infekcije, jer na taj način efikasnost njihovog delovanja postaje veća, a samim tim postaju i izraženije šanse da ćete za što kraći vremenski period doći do potpunog izlečenja, to jest da ćete svoj organizam očistiti od prisustva streptokoka.
U cilju bržeg i uspešnijeg lečenja streptokoknih infekcija urinarnog trakta, preporučuje se i konzumiranje čaja od brusnice, kao i pojačano konzumiranje jogurta i pojačano konzumiranje vitamina C.
Streptokoke u urinu u trudnoći
Osim usled delovanja gore navedenih uzroka, streptokokne infekcije urinarnog trakta neretko nastaju u trudnoći i tada njihovo prisustvo zahteva poseban lekarski pristup i nadzor.
Naime, streptokokne infekcije u trudnoći, ukoliko se ne saniraju na vreme mogu da povećaju rizik od mogućnosti nastupanja spontanog pobačaja.
Iz tog razloga, trudnice koje prepoznaju simptome streptokokne urinarne infekcije, treba što pre da se obrate svom ginekologu i da od njega zatraže savet u vezi lečenja.
Lečenje streptokoknih infekcija u trudnoći, treba sprovoditi isključivo po savetu i uz saglasnost lekara, jer u protivnom pogrešan odabir terapije može dovesti do neželjenih posledica koje se mogu odraziti na razvoj trudnoće, kao i na zdravlje ploda.