Kod većine žena koje se u okviru podvrgavanja ginekološkom pregledu susretnu sa činjenicom da imaju ranicu na grliću materice, automatski se javlja pomisao da je reč o stvarnoj vrsti rane, to jest ranice koja je izražena na grliću materice i koja je kao takva nastala kao posledica nekog oblika povređivanja grlića materice, kao što je na primer povređivanje koje može nastati prilikom postavljanja spirale za kontracepciju ili kao što je neki drugi oblik povređivanja.
Međutim, istina je u potpunosti drugačija i ranica na grliću materice zapravo ne predstavlja nikakvu vrstu rane, već se definiše kao određeno područje, odnosno kao određena površina grlića materice na kojoj je tkivo izgrađeno od epitela koji se prema histološkim osobinama razlikuju od epitela od kojih je izgrađen preostali deo tkiva koje čini površinu grlića materice.
Činjenicu da prisustvo ranice na grliću materice nije povezano sa povređivanjem površine tkiva na kojoj je ranica izražena, potvrđuje i medicinsko otkriće koje je više puta potvrđeno i doazano, a koje svedoči o tome da ranica na grliću materice u ogromnoj većini slučajeva nastaje još u najranijoj fazi reproduktivno aktivnog perioda, to jest još u periodu ranog puberteta kada ženski reproduktivni organi započinju obavljanje svojih funkcija.
Kada nastane na površini tkiva grlića materice, ranica na grliću materice se može prepoznati po tome što podrazumeva promenjenu boju tkiva, koja se kao takva razlikuje od boje okolnog tkiva grlića materice.
Naime, dok je celokupno tkivo grlića materice karakteristično po bledo ružičastoj boji epitela od kojeg je sačinjeno, površina tkiva grlića materice na kojoj je izraženo prisustvo ranice na grliću materice, karakteristično je po crvenoj boji koja kao takva doprinosi utisku da je tkivo na tom mestu iritirano i zahvaćeno upalom.
Ono što je takođe važno napomenuti u vezi ranice na grliću materice, jeste da se ona u ogromnoj većini slučajeva otkriva spontano i to u toku obavljanja redovnog kontrolnog ginekološkog pregleda.
Upravo navedena činjenica, sama po sebi jasno i nedvosmisleno navodi na zaključak da prisustvo ranice na grliću materice u ogromnoj većini slučajeva nije praćeno specifičnim simptomima na osnovu kojih bi žena posumnjala da ima ranicu na grliću materice i na osnovu kojih bi odlučila da poseti svog ginekologa pre termina u kojem je to inače planirala.
Naime, kod čak 70% žena, prisustvo ranice na grliću materice se otkriva spontano u toku obavljanja redovnog, kontrolnog ginekološkog pregleda.
Ranica na grliću materice – simptomi
Kako je u okviru medicinske prase ustanovljeno, kod većine pacijentkinja kod kojih je u okviru obavljanja redovnog kontrolnog ginekološkog pregleda ustanovljeno prisustvo ranice na grliću materice, prethodno nisu bili izraženi simptomi koji bi kao takvi kroz svoju manifestaciju na bilo koji način ukazali na postojanje ove vrste promene.
Drugim, pojednostavljenim rečima, većina žena koja ima ranicu na grliću materica ne susreće se sa manifestacijom bilo koje vrste simptoma.
Ipak, kod jednog određenog i kod na svu sreću prilično malog procenta žena koje imaju ranicu na grliću materice, može doći do manifestacije sledećih simptoma:
- Može doći do pojave obilnijeg vaginalnog sekreta,
- Može doći do pojave oskudnog vaginalnog krvarenja neposredno nakon intimnog odnosa.
Nešto što je pritom potrebno napomenuti, a što se donekle nadovezuje na prethodno navedene simptome koji kroz svoju manifestaciju mogu ukazivati na prisustvo ranice na grliću materice, jeste da identični simptomi mogu ukazivati i na prisustvo brojnih drugih oblika zdravstvenih promena koje takođe mogu zahvatati neki od organa ženskog reproduktivnog sistema.
Takođe, simptom koji smo prvo pomenuli, a koji se manifestuje kroz pojavu obilnijeg vaginalnog sekreta, ne mora nužno ukazivati na određen oblik zdravstvene promene, pa samim tim ni na prisustvo ranice na grliću materice, već se može manifestovati i kao posledica izraženosti određenih specifičnih stanja u organizmu, kao što su na primer konzumiranje određenih vrsta medikamenata, izloženost prekomernoj količini stresa i slično.
Zato, ukoliko primetite manifestaciju gore navedenih simptoma i ukoliko na osnovu takve činjenice posumnjate da imate ranicu na grliću materice, kako bi ste svoju sumnju potvrdili ili opovrgli, predlažemo vam da posetite svog ginekologa i da obavite ginekološki pregled koji će rezultirati pouzdanim i jasnim zaključkom da li zaista imate ili nemate ranicu na grliću materice.
Ranica na grliću materice – uzrok
Iako predstavlja relativno često rasprostranjenu pojavu, koja se kao takva kao što smo već i napomenuli u uvodnom delu teksta može dijagnostikovati kod čak oko 70 % žena u određenom periodu života, ranica na grliću materice ujedno predstavlja pojavu za čije se uzroke nastanka vezuju mnoge predrasude i zablude.
Naime, veliki procenat populacije, veruje da se uzroci nastanka ranice na grliću materice mogu poistovetiti sa posledicama povređivanja grlića materice (recimo prilikom postavljanja spirale za kontracepciju ili prilikom upražnjavanja polnog odnosa).
Takođe, jedan određeni procenat populacije veruje i u to da je preduslov za stvaranje ranice na grliću materice vezan za trudnoću, tačnije za porođaj i da ranica na grliću materice nastaje upravo nakon porođaja.
Međutim, ni jedna od prethodno navedenih pretpostavki i teorija o uzrocima nastanka ranice na grliću materice, sa medicinske strane nije potvrđena i kao takva se ne može prihvatiti kao istina.
Ono što sa medicinske strane jeste dokazano i potvrđeno, a odnosi se na uzrok nastanka ranice na grliću materice i što se samim tim može prihvatiti kao istina i kao relavantna činjenica, jeste da ranica na grliću materice nastaje usled pojačane aktivnosti jajnika i usled pojačanog lučenja ženskih polnih hormona, koje se u ogromnoj većini slučajeva javlja u periodu puberteta.
Iz upravo navedenog razloga, prisustvo ranice na grliću materice, veoma često se i može dijagnostikovati upravo kod veoma mladih devojaka kod kojih je reproduktivna funkcija još uvek u fazi razvoja i sazrevanja.
Ipak, kako se uzrok nastanka ranice na grliću materice vezuje za pojačanu aktivnost jajnika, a samim tim i za pojačano lučenje ženskih polnih hormona, jasno se može zaključiti da ovaj oblik promene na površini grlića materice može nastati ne samo u periodu puberteta, već i u svim drugim periodima života u kojima je reproduktivna funkcija žene još uvek aktivna i dok jajnici i dalje obavljaju svoju funkciju, to jest dok luče polne hormone.
Onog trenutka kada ženska reproduktivna funkcija prestane da bude aktivna, a to je po prestanku menstrualnog ciklusa, odnosno po završetku menopauze, mogućnost nastanka ranice na grliću materice se automatski prirodno eliminiše, što znači da se žene kod kojih je menstrualni ciklus prestao ne mogu susresti sa pojavom kakva je ranica na grliću materice.
Isto tako, ranica na grliću materice ne može nastati ni kod devojčica koje nisu dobile prvu menstruaciju i kod kojih funkcija jajnika još uvek nije postala aktivna.
Upražnjavanje polnih odnosa po pravilu ne povećava rizik od nastanka ranice na grliću materice, ali ukoliko je prisustvo ranice na grliću materice već dijagnostikovano, upražnjavanje polnih odnosa može dovesti do manifestacije simptoma ovog oblika promene, a to je pojava oskudnog vaginanog krvarenja nakon polnog odnosa.
Ranica na grliću materice – lečenje
Pre nego što vas uputimo u moguće metode lečenja ranice na grliću materice, ono što želimo da napomenemo je sledeće:
Samo po sebi, prisustvo ranice na grliću materice ne predstavlja značajno komplikovanu niti po zdravlje žene ugrožavajuću i opasnu pojavu sve do jednog trenutka, a to je trenutak kada žena postane zaražena HPV virusom, koji se napomenućemo najčešće prenosi u toku nezaštićenih polnih odnosa.
Onog trenutka, kada žena koja ima ranicu na grliću materice postane zaražena HPV virusom, tog trenutka u njenom organizmu postaje izražen rizik od nastanka i od razvoja kancerogenih promena na grliću materice.
Zato, žene koje su unapred svesne da imaju ranicu na grliću materice, posebno i strogo treba da se čuvaju od izlaganja mogućnosti inficiranja HPV virusom.
Ukoliko se u prisustvu ranice na grliću materice ipak dogodi da se žena inficira HPV virusom, to zahteva hitno lečenje i jednog i drugog specifičnog stanja, kako bi se uspešno izbegao, tačnije eliminisao rizik od nastanka i od razvoja kancerogenih promena na grliću materice.
Ono što se pri paralelnom prisustvu ranice na grliću materice i HPV virusa u organizmu žene takođe preduzima, a što prethodi lečenju pomenutih stanja, jeste obavljanje biopsije, koja ima za cilj da ustanovi da li na površini grlića materice jeste ili nije došlo do nastanka i do eventualnog razvoja kancerogenih promena.
U prisustvu ranice na grliću materice, biopsija se vrši i onda kada ranica spontano ne zaraste u periodu od godinu dana.
Metode lečenja ranice na grliću materice, podrazumevaju sledeće:
- Upotreba antibiotika: Veoma često, ranica na grliću materice se uspešno može sanirati kroz primenu odgovarajuće vrste i doze antibiotika. Pritom, vrstu i dozu antibiotika, kao i trajnost upotrebe antibiotika, u tom slučaju mora da odredi isključivo ginekolog. Upotreba antibiotika na ranicu na grliću materice deluje tako što dovodi do uspostavljanja ravnoteže između epitela koji se međusobno razlikuju, a koji čine površinu zdravog tkiva grlića materice i površinu tkiva grlića materice koja je zahvaćena prisustvom ranice. Naime, nakon određenog perioda upotrebe antibiotika, epiteli koji čine tkivo na površini grlića materice na kojoj je izraženo prisustvo ranice, preoblikuju svoje osobine i poprimaju osobine epitela koji čine zdravo tkivo grlića materice.
- Lasersko spaljivanje: Lasersko spaljivanje ranice na grliću materice dovodi do automatskog saniranja ove vrste promene, ali je pritom važno naglasiti da ova metoda lečenja zahteva i period oporavka koji zapravo podrazumeva period koji je potreban za obnavljanje, to jest za regeneraciju sluzokože koja je bila podvrgnuta tretmanu laserskog spaljivanja. Period regeneracije sluzokože traje oko tri nedelje, nakon čega celokupno tkivo grlića materice ponovo postaje potpuno zdravo i bez prisustva ranice. Laserskom spaljivanju ranice na grliću materice, bezbedno je i efikasno je pristupiti samo i isključivo onda kada se ranica na grliću materice definiše kao benigna, to jest kao dobroćudna vrsta promene i kada kao takva nije zahvaćena malignim, to jest kancerogenim promenama.
- Konizacija: Konizacija, to jest postupak hirurškog odstranjivanja dela grlića materice na kojem je izraženo prisustvo ranice, kao metod lečenja sprovodi se isključivo onda kada ni lečenje antibioticima niti lečenje postupkom laserskog spaljivanja ne rezultira željenim i očekivanim rezultatima i kada ne dovede do izlečenja ranice na grliću materice.
Ova metoda lečenja ranice na grliću materice, neretko se sprovodi onda kada se na površini ranice ustanovi prisustvo malignih, odnosno kancerogenih promena. Ono što se na osnovu takve činjenice može zaključiti, jeste da se sprovođenju konizacije pristupa kao poslednjoj u nizu mogućih metoda lečenja ranice na grliću materice.
Nešto što je takođe potrebno da znate, a što se nadovezuje na informacije o metodama lečenja ranice na grliću materice, jeste da ranica na grliću materice može nastajati više puta u toku života i da jedno uspešno sprovedeno izlečenje ove vrste promene nije isto što i trajno sprečavanje njenog ponovnog pojavljivanja.
Pritom, u različitim periodima života, ranica na grliću materice može nastajati na različitim područjima tkiva grlića materice, ali isto tako, može se i iznova ponovo pojavljivati na mestu na kojem je i prethodno bila izražena.
Ukoliko se ranica na grliću materice nakon uspešno sprovedenog lečenja ponovo pojavu na istom području tkiva grlića materice, to se definiše kao slučajnost i ne predstavlja pokazatelj da prethodno sprovedeno lečenje nije obavljeno kompletno i pravilno.
Ponovnom pojavljivanju ranice na grliću materice, treba pristupiti individualno u odnosu na prethodno pojavljivanje iste vrste promene, što znači da je ponovo potrebno obaviti adekvatnu dijagnostiku i u skladu sa njom odrediti adekvatan metod lečenja.
