Adenokarcinom je jedan od najčešćih tipova kancera, koji se odnosi na kancer epitelnih tkiva, odnosno žlezda i površinskog sloja kože.
U ovom tekstu ćete saznati nešto više o adenokarcinomu pluća, debelog creva, materice i želuca, koji predstavljaju najčešća maligna oboljenja današnjice.
Adenokarcinom pluća
Rak pluća je jedan od najčešćih uzroka smrti u celom svetu, a postoje dva tipa ove bolesti. To su kancer malih ćelija i kancer takozvanih ne-malih ćelija.
Prvi tip kancera je karakterističan za pušače, dok se drugi tip kancera, gde spada i takozvani adenokarcinom, javlja kod osoba koje su nepušači.
Osim toga, istraživanja su pokazala da je ovaj karcinom češći kod žena nego kod muškaraca.
Uzrok
Poznato je da je jedan od glavnih uzroka raka pluća upotreba cigareta i duvanski dim. Međutim, kao što smo već rekli, adenokarcinom pluća je tip kancera koji se javlja kod osoba koje ne puše. Važnu ulogu u dobijanju ove opake bolesti imaju genetski faktori, odnosno osobe sa porodičnom istorijom imaju veće šanse da obole od raka pluća.
Neki od mogućih uzroka su i prethodne infekcije na plućima, kao i određeni faktori životne sredine.
Simptomi
Kada je u pitanju rak pluća, često nema nekih vidljivih simptoma u početku. Ipak, među najčešće simptome se svrstavaju kašalj i krv prilikom kašljanja, malokrvnost, bol u grudima i otežano disanje, brzo zamaranje, kao i gubitak apetita i telesne težine. Još jedan od jasnih znakova da je u pitanju rak pluća jeste učestalo ponavljanje upale pluća na istom mestu gde je već izlečena.
Ipak, simptomi su u početku uglavnom neprimetni, pa se adenokarcinom pluća uglavnom otkriva tek u odmakloj fazi bolesti, kada je lečenje otežano i kada već dođe do metastaze, odnosno do širenja raka na druge delove tela. Najteže je kada se rak pluća proširi na kosti i mozak jer tada izlečenje nije moguće.
Lečenje
Dakle, lečenje adenokarcinoma pluća je moguće u ranim fazama bolesti, a obuhvata radioterapiju, hemoterapiju, upotrebu odgovarajućih lekova, kao i hiruršku intervenciju.
Ona se izvodi dok tumor još nije zahvatio druge delove tela i može produžiti život pacijentu za nekoliko godina.
Adenokarcinom debelog creva
Rak debelog creva je jedna od najčešćih malignih bolesti kako kod muškaraca tako i kod žena. Istraživanja su pokazala da u našoj zemlji od ove opake bolesti umre čak oko 2500 ljudi godišnje.
Ova bolest najčešće zahvata ljude preko 50 godina, mada se ponekad može javiti i kod mlađih osoba. Tumor debelog creva može da se javi na bilo kom delu ovog organa, a jedna od najtipičnijih vrsta ovog tumora jeste adenokarcinom debelog creva.
Uzrok
Iako tačan uzrok ovog tumora nije definisan, postoje razni faktori koji mogu uticati na pojavu adenokarcinoma debelog creva.
Naime, ubrzani stil života koji se zasniva na lošoj ishrani, gojaznosti i nedostatku fizičke aktivnosti, predstavlja jedan od glavnih faktora koji uzrokuju adenokarcinom debelog creva.
Zatim, osobe sa genetskim predispozicijama, odnosno osobe kod kojih je neko u porodici već patio od ove bolesti, nalaze se u znatno većem riziku.
Simptomi
U početnoj fazi ove bolesti javlja se samo mali izraštaj koji nije praćen nekim posebnim simptomima. Do razvoja kancera debelog creva treba da prođe od 5 do 10 godina, tako da postoji vremensko razdoblje u kojem se bolest može otkriti i lečiti na vreme.
U početnim fazama simptomi su često neprimetni, pa se tako može javiti krvarenje iz debelog creva koje nije vidljivo golim okom. To krvarenje može da traje dugi vremenski period, a da pacijent toga nije ni svestan i da ne ide na pregled. Upravo zato se dešava da dođe do anemije, koja je praćena i hroničnim umorom, slabošću organizma, zamaranjem itd.
Dakle, simptomi se obično javljaju u kasnijim fazama, a to su dijareja ili hronični zatvor, jaki grčevi i bolovi u stomaku, krv koja se može javiti u stolici, povraćanje, umor, gubitak apetita i telesne težine i mnogi drugi simptomi.
Kako vreme odmiče, tumor u debelom crevu sve više raste i dolazi do zapaljenske reakcije, koja je uglavnom praćena povišenom telesnom temperaturom, pa se i to može smatrati jednim od simptoma ove opake bolesti.
U kasnijim fazama bolesti javlja se veliki bol u blizini tumora i tada je tumor uglavnom moguće napipati. To je znak da je bolest uznapredovala i da će lečenje biti dosta teško, a u nastavku ćete videti šta se sve može preduzeti i kako izgleda lečenje adenokarcinoma debelog creva.
Lečenje
Postoje razne metode kojima se može ustanoviti ovaj maligni tumor. Jedna od najčešće korišćenih metoda jeste kolonoskopija creva, gde se tanka cevčica sprovodi do debelog creva. Ovaj pregled je dosta nelagodan za pacijente, ali pomaže da se otkrije ova i mnoge druge bolesti vezane za debelo crevo. Tu je i pregled rektuma, odnosno takozvana sigmoidoskopija, prilikom koje se uglavnom uzima deo tkiva debelog creva i šalje se dalje na analizu. Debelo crevo se može snimati i rendgenskim putem, a kasnije se po potrebi radi magnetna rezonanca.
Ako se adenokarcinom debelog creva otkrije na vreme, velike su šanse da se pacijent izleči. Adenokarcinom debelog creva se uglavnom leči hirurškim putem, mada sve zavisi od stadijuma u kojem se bolest nalazi. Nažalost, većina pacijenata otkriva postojanje ovog tumora tek kada se pojave simptomi, odnosno u kasnijoj fazi ove bolesti.
U tom slučaju su osim hirurškog zahvata obavezne i hemoterapija, radioterapija i imunoterapija, a svaka od ovih terapija izaziva određene propratne simptome, poput nesvestice, proliva, krvarenja, infekcija itd.
Kada je u pitanju lečenje adenokarcinoma i bilo koje druge vrste raka debelog creva ishrana ima ključni značaj. Naime, važno je da se iz ishrane potpuno izbace belo brašno i šećer, kao i crveno meso i mesne prerađevine. Treba izbegavati hranu koja je masna i začinjena, a preporučuje se da se poveća unos namirnica koje sadrže vlakna i antioksidanse.
Dakle, kod osoba koje pate od raka debelog creva ishrana treba da bude bazirana na svežem voću i povrću, a preporučljivo je i konzumiranje mahunarki, ribe, pečurki i pšeničnih mekinja. Od voća najblagotvornije efekte ima jabuka, a studije su pokazale da ona može da ima bolje efekte čak i od hemoterapije koja se sprovodi za lečenje raka debelog creva.
Kao veoma važan faktor pokazao se vitamin D, za koji znamo da se dobija putem direktnog izlaganja suncu ali i iz određenih namirnica. Zato stručnjaci preporučuju da svi koji se nalaze u riziku od dobijanja kancera debelog creva dnevno popiju bar jednu šolju mleka, jer će to znatno smanjiti šanse za dobijanje ove bolesti.
Tu su i brojni prirodni lekovi koji mogu da pomognu u lečenju, ali i u prevenciji ovog malignog oboljenja. Pre svega, treba konzumirati luk, bilo da je u pitanju beli, crni ili crveni luk. Ova namirnica ima antikancerogeno dejstvo, a preporučuje se da se svakoga dana pojede po jedna glavica belog luka, kako bi se smanjio rizik od nastanka kancera debelog creva. Laneno seme je takođe od velikog značaja kada je u pitanju prevencija raka debelog creva.
Zatim, poznato je da zeleni čaj može da bude veoma efikasan u prevenciji mnogih vrsta kancera, pa tako i u ovom slučaju. Kurkuma je začin koji se takođe smatra univerzalnim lekom za lečenje mnogih oboljenja. Poznato je da sastojak kurkumin koji se nalazi u ovom začinu deluje antiupalno i antioksidantski i da može da uništi ćelije raka.
Od lekovitih biljaka koje pomažu u prevenciji i lečenju adenokarcinoma debelog creva spominju se sladić, maslačak, hajdučka trava, žalfija, aloja vera, nana, beli slez itd. Uglavnom se prave čajne mešavine od ovih biljaka, koje mogu da budu jedan od najefikasnijih lekova kada je u pitanju rak debelog creva.
Za kraj, ne zaboravite da je od ključnog značaja da se rak debelog creva prepozna na vreme, jer jedino tako njegovo lečenje može biti efikasno.
Adenokarcinom materice
Rak materice je jedno od najčešćih malignih oboljenja kod ženske populacije. Kao dva najčešća vida raka materice uglavnom se javljaju rak grlića materice i takozvani adenokarcinom unutrašnjeg sloja materice, odnosno endometrijuma.
Uzrok
Pravi uzrok nastanka adenokarcinoma materice nije poznat, ali postoje razni faktori koji mogu da imaju uticaj na nastanak ove vrste raka. Pre svega, to su gojaznost, povišen krvni pritisak, dijabetes, kao i estrogen koji se dobija u terapiji. Smatra se i da se žene koje se nalaze u menopauzi kao i žene koje nisu rađale nalaze u povećanom riziku od dobijanja adenokarcinoma materice. Dokazano je da je neplodnost jedan od vodećih uzroka ove bolesti.
Istraživanja su pokazala i da dugoročno korišćenje kontraceptivnih sredstava, kao i pušenje, mogu da imaju veliki uticaj na nastanak ove vrste raka. Žene kojima je već dijagnostikovan rak dojke ili jajnika imaju veće šanse da obole i od adenokarcinoma materice. Naravno, genetski faktori ovde imaju važnu ulogu. Ženske osobe kod kojih je neko u porodici već imao ovu bolest nalaze se u povećanom riziku od dobijanja iste.
Simptomi
Što se simptoma adenokarcinoma materice tiče, uglavnom se javlja postmenopauzalno krvarenje jer smo već rekli da se ovaj tumor najčešće javlja kod žena koje su u menopauzi. Krvarenje se smatra osnovnim simptomom ovog tumora i javlja se u 90% slučajeva. Ono što predstavlja prednost je to što se krvarenje javlja dosta rano, pa je moguće otkriti adenokarcinom materice u ranoj fazi.
Zatim, mogući su bolovi u karlici kao i sekret koji biva drugačiji nego inače. Mnoge pacijentkinje osećaju bol i neprijatan osećaj u donjem delu abdomena, a dolazi i do gubitka apetita i telesne težine. Iskustva su pokazala da se kod starijih žena češće javljaju bolovi u trbuhu, dok krvarenje može i da izostane.
Adenokarcinom materice ima više stadijuma i klasifikuje se na osnovu toga koliki deo je zahvaćen tumorom. U prvom stadijumu mišićni sloj nije zahvaćen, a pod invazijom se nalazi grlić materice. Kod III stadijuma dolazi do širenja tumora, dok se u IV stadijumu tumor širi na creva i mokraćnu bešiku. Kako tumor napreduje sve teže ga je lečiti.
Lečenje
Adenokarcinom materice se brzo širi preko limfnih sudova i putem krvi dospeva do pluća, jetre i kostiju. Zato je najbolje otkriti ovu bolest u ranom stadijumu, dok je još uvek moguće uspešno lečenje. Adenokarcinom materice se uglavnom može dijagnostikovati na detaljnom ginekološkom pregledu i ultrazvuku. Ipak, tačnu dijagnozu je potrebno uspostaviti uz pomoć takozvane frakcionirane eksplorativne kiretaže.
Kada je u pitanju lečenje adenokarcinoma materice, onda je važno uzeti u obzir stadijum u kojem se tumor nalazi, starost pacijentkinje, ali i celokupno zdravstveno stanje. Osim hormonalne terapije koja je sastavni deo lečenja i koja podrazumeva velike doze progesterona, svakako je neophodno ukloniti matericu hirurškim putem. Ta intervencija se stručno naziva vaginalna ili abdominalna histerektomija.
Adenokarcinom želuca
Najčešći tip raka želuca je takozvani adenokarcinom želuca koji nastaje u žlezdanom tkivu sluznice u želucu. Smatra se da ova bolest uglavnom pogađa osobe koje imaju više od 55 godina i češća je kod muškaraca nego kod žena.
Uzrok
Smatra se da je jedan od glavnih uzroka za nastanak adenokarcinoma želuca infekcija bakterijom Helico pylori koja nastanjuje sluznicu želuca. Zatim, genetski faktor ali i neki genetski poremećaji takođe mogu usloviti pojavu ove vrste raka. Kao mogući faktori navode se još i ishrana koja sadrži puno soli, preterano konzumiranje alkohola, kao i pušenje.
Simptomi
U početnoj fazi bolesti simptomi su gotovo neprimetni. Vremenom se javlja bol u stomaku, mučnina i povraćanje, kao i gubitak apetita. U kasnijim fazama bolesti može se desiti da pacijent povraća krv ili da stolica bude crne boje. Često dolazi i do naglog gubitka telesne težine.
Lečenje
Što se lečenja adenokarcinoma želuca tiče, uglavnom je potrebno odstraniti deo želuca hirurškim putem. Ponekad se čak odstranjuje i ceo želudac zajedno sa limfnim čvorovima koji se nalaze oko njega. Hemoterapija i radioterapija su sastavni deo lečenja.
Ukoliko je bolest otkrivena tek u kasnoj fazi, onda izlečenje nije moguće, a lečenje se sprovodi samo kako bi se ublažili simptomi i produžio život pacijentu još neko vreme.
